Hoe nieuwe technologie hoop biedt voor mensen met fantoompijn

De rol van de hersenen bij fantoompijn

“Fantoompijn komt vaak voor bij amputatiepatiënten”, vertelt Thomas Raemaekers, prothesist bij Vigo Ottobock Care. “Het is mogelijk dat de zenuwen die bij een amputatie zijn doorgesneden, nog steeds ‘denken’ prikkels door te geven aan het geamputeerde lichaamsdeel. Daarnaast denken sommige wetenschappers dat ons geheugen de pijn van dat lichaamsdeel opslaat, waardoor je die pijn na de amputatie nog kunt herinneren. De nieuwste theorie suggereert dat er een reorganisatieprobleem in de hersenen optreedt, waarbij de hersenen de functies van verschillende gebieden moeten herverdelen. Hierdoor lijkt het alsof je iets voelt omdat het gebied dat de geamputeerde ledemaat aanstuurde nog steeds geprikkeld wordt.”

“Meestal is de pijn het hevigst net na de amputatie en vermindert die pijn na verloop van tijd of kunnen de reeds bestaande behandelingen de pijn verminderen of zelfs helemaal doen verdwijnen. Helaas geldt dat niet voor iedereen. Sommige mensen blijven last hebben van fantoompijn. Daarom gaan we bij Vigo voortdurend op zoek naar nieuwe manieren of technologieën die ons daarbij kunnen helpen.”

Zenuwverbindingen herprogrammeren

“Onlangs kwamen we in contact met Saphenus, een Oostenrijks bedrijf dat al meerdere hulpmiddelen en therapieën succesvol introduceerde (incl. terugbetaling) in landen zoals Oostenrijk, Duitsland, Italië en Zwitserland. Zij hebben het innovatieve systeem Suralis ontwikkeld om fantoompijn te verlichten,” vertelt Jelle van Durm, Portfolio manager prothesen & orthesen bij Vigo Ottobock Care. “Deze technologie is gebaseerd op neuroplasticiteit, het vermogen van de hersenen om nieuwe verbindingen tussen neuronen te vormen.”

“Concreet herprogrammeert de Suralis-technologie de zenuwverbindingen met behulp van een speciaal ontwikkelde sensor-sok die over de prothesevoet wordt getrokken. Die sok bevat 5 sensoren die het contact met de grond en de rolbeweging van de prothese registreren en doorsturen naar een zendertje. Dat zendertje verzendt deze gegevens draadloos en in real-time naar een ontvanger die ingewerkt zit in de prothesekoker. De ontvanger zet op zijn beurt deze signalen om in verschillende trillingen die de patiënt voelt in zijn of haar stomp. Door deze trillingen te koppelen aan het gangpatroon, leren de hersenen de trillingen te associëren met bewegingen in het fantoomledemaat, waardoor de fantoompijn vermindert of zelfs verdwijnt.”

Effect na 30 dagen

“Om het effect van de Suralis-technologie te ervaren, moet een patiënt het systeem 30 dagen lang minstens één uur per dag gebruiken. Deze periode is nodig om het brein nieuwe zenuwverbindingen te laten leggen. Pas daarna wordt duidelijk of het systeem de fantoompijn verlicht.”

“Hoewel de eerste 30 dagen cruciaal zijn voor het remappen van de zenuwen, is consistent gebruik noodzakelijk om de voordelen op lange termijn te behouden. Het remappen is een continu proces waarbij de hersenen de trillingen moeten blijven associëren met de beweging van de prothese.”

Veelbelovende resultaten

“We hebben de Suralis-technologie al bij meerdere Vigo-patiënten getest en de eerste resultaten zijn hoopgevend. In 75% van de gevallen leidt het tot aanzienlijke vermindering of zelfs verdwijning van fantoompijn,” zegt Jelle. “Ook in landen zoals Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland worden veelbelovende resultaten geboekt. We zijn blij dat we Saphenus mogen begeleiden bij de introductie van dit hulpmiddel op de Belgische markt.”

Uitdagingen en toekomstperspectief

“Een belangrijke kanttekening is dat de Suralis-technologie de eerste dagen tijdelijk voor meer pijn kan zorgen én dat het niet voor elke vorm van fantoompijn werkt. Zo zal pijn die veroorzaakt wordt door fysiologische complicaties zoals neuromen (zenuwknobbels) niet verdwijnen”, vertelt Thomas Raemaekers. “Dit onderstreept het belang van een zorgvuldige screening van patiënten alvorens ze de technologie gaan uittesten. Ook de terugbetaling van de Suralis-technologie is nog een uitdaging, omdat er nog geen tussenkomst is van de mutualiteit of verzekering”

“Ondanks deze uitdagingen geloven we dat deze technologie een doorbraak zou kunnen zijn in de behandeling van chronische fantoompijn”, aldus Thomas. “We zien naast pijnverlichting ook andere voordelen. Zo worden patiënten minder afhankelijk van medicatie voor hun pijnbestrijding en voelen ze ook echt dat ze stappen, wat resulteert in een verbeterd gangpatroon en een hoger gevoel van veiligheid.”

Meer weten?

Wenst u meer informatie over deze technologie of benieuwd naar de wetenschappelijke evidentie hieromtrent?

Neem contact met ons op via connect@vigogroup.eu. We geven met veel plezier extra toelichting."