Revalideren is een levenslang proces

Waarom is postrevalidatie zo belangrijk?

“Je moet postrevalidatie eigenlijk beschouwen als kwaliteitsvolle nazorg die volgt na de reguliere revalidatieperiode”, vertelt Marc. “Na X-aantal maanden revalideren in het ziekenhuis of revalidatiecentrum ga je naar huis en verdwijnt de verplichting om te bewegen of te revalideren. Blijf je dan te vaak stilzitten, krijg je vroeg of laat te maken met fysieke complicaties zoals artrose, zenuwpijnen, spierverkortingen, ontstekingen, doorligwonden, enzovoort. Dat heeft een enorme impact op je levenskwaliteit. Bovendien zorgen die fysieke complicaties er vaak voor dat je ook mentaal in een neerwaartse spiraal terechtkomt.”

“Postrevalidatie is bovendien niet alleen essentieel voor het individu, maar ook op maatschappelijk vlak is dit zeer belangrijk. Op middellange termijn zorgt postrevalidatie ervoor dat er minder supplementaire medische kosten worden gemaakt omdat er minder complicaties optreden. Daar wordt nog onvoldoende bij stilgestaan.”

Groeit het besef omtrent het belang van postrevalidatie?

"Het kan zeker beter, al merk ik dat er op die 20 jaar tijd dat ik in een rolstoel zit veel is veranderd. Er wordt anders, op een positievere manier, gekeken naar andersvaliden dan vroeger.

De perceptie groeit dat mensen met een beperking mits de juiste begeleiding en toegang tot hoogtechnologische zorg nog tot heel veel in staat zijn. De toenemende media-aandacht en ondersteuning door bedrijven van de Paralympische Spelen waar ook VIGO toe bijdraagt door het Belgisch Paralympisch Comité te steunen, speelt daar een belangrijke rol in. G-sport krijgt zo meer aandacht en dat is belangrijk, want sporten is de ideale manier om conditie en kracht op te bouwen en het is ook mentaal belangrijk om je goed te voelen. Die positief veranderende perceptie speelt dan ook in de kaart van het postrevalidatieverhaal. We zijn dus op de goede weg denk ik.”

Je spreekt over hoogtechnologische zorg, welke rol speelt technologie in het postrevalidatieverhaal?

“Technologie is toch wel heel belangrijk. Bij postrevalidatie merk ik dat er steeds vaker beroep wordt gedaan op de meest vooruitstrevende zorgtechnologische apparatuur die voorhanden is. Zo werken wij onder meer met staprobotica, functionele elektrostimulatie, hoogtechnologische revalidatie- en fitnesstoestellen, een beveiligde ophangrail aan het plafond en een 4D-ganglabo om mensen vooruit te helpen.”

“Technologie helpt mensen echt vooruit. Om een voorbeeld te geven: Jolien is een jonge vrouw die ik een tijd geleden leerde kennen. Door een auto-ongeluk raakte ze in 2012 verlamd van haar hals tot aan haar tenen. 4 jaar geleden stapte ze voor het eerst opnieuw met een staprobot. ’s Avonds kreeg ik een sms van haar: “Dit is de mooiste dag in mijn leven sinds mijn ongeval”. Dan weet je op slag weer waarom je hier dagdagelijks energie in steekt en wat hightech-hulpmiddelen voor mensen kunnen betekenen. De eigenwaarde en het zelfvertrouwen van de persoon die revalideert krijgt op dat moment een enorme boost.”

“We onderzoeken de impact van technologie ook wetenschappelijk. Zo deed Mobilab in 2018 een onderzoek naar het gebruik van staprobots bij personen met een dwarslaesie en bij personen die te maken kregen met een herseninfarct. Daaruit bleek er winst te zijn op fysiek, psychisch en sociaal vlak. Personen met een dwarslaesie vertonen minder spasticiteit en er is onder meer een verbetering van de blaasfunctie en het stoelgangpatroon. Bij personen met een beroerte wordt na enkele stapsessies een beter stappatroon waargenomen. Uit onze bevragingen bleek bovendien dat de patiënten zich beter in hun vel voelen, dat ze een groter zelfvertrouwen hebben en dat hun sociale contacten verhogen.”

Hoe komt het dat er nog niet meer postrevalidatiecentra zijn in België?

“De financiering is niet eenvoudig. We willen iedereen die het nodig heeft toegang geven tot hoogtechnologische postrevalidatiemogelijkheden. Liefst bieden we dit gratis aan of aan een zeer democratische prijs. Maar dat maakt het moeilijk. We investeren namelijk in het aankopen van hoogtechnologische hulpmiddelen en kwalitatieve begeleiding terwijl daar weinig inkomstenbronnen tegenover staan. Dat maakt dat we voornamelijk afhankelijk zijn van fondsenwerving, wat in België niet altijd makkelijk is.”

Waar droom je van als het op postrevalidatie aankomt?

“Één van mijn grote dromen heb ik onlangs kunnen realiseren nl. het openen van een revalidatieweide in Wuustwezel. Deze weide – die VIGO ook mee ondersteund heeft – staat open voor zowel kinderen met een verlamming als alle kinderen met een beperking om hetzij fysiek, hetzij mentaal te revalideren. De revalidatieweide vormt een oase van rust, waar de combinatie van natuur en toegang onder professionele begeleiding van kinesisten en ergotherapeuten tot hoogtechnologische hulpmiddelen zoals een staprobot kinderen de kans geeft om zich even niet ‘de patiënt te voelen’.

“Maar mijn ultieme droom is dat mensen die te maken krijgen met mobiliteitsverlies in elke fase de juiste zorg krijgen. Dat start in het ziekenhuis en het revalidatiecentrum, maar het eindigt er niet. Revalideren is een levenslang proces. Dat besef moet nog meer groeien én we moeten mensen met een beperking toegang geven tot alle mogelijke middelen om hun levenskwaliteit te maximaliseren.”

“Ook moeten we blijven inzetten op onderzoek, innovatie en technologie. Daar ligt de sleutel tot het vinden van oplossingen om mensen met een beperking vooruit te helpen. In New York ontmoette ik Christopher Reeve, succesvol acteur die na een val van zijn paard verlamd raakte. Hij zei: “De vraag is niet of we ooit weer gaan kunnen stappen, de vraag is wanneer. Zolang we daarin geloven en er stap voor stap naar toewerken, dan geloof ik ook dat die dag er ooit komt.”