Terugbetaling van sportprothesen vanuit gezondheidseconomisch perspectief
Begin juli organiseerde het revalidatiecentrum UZ Gent ‘Blades on Track’, een bladerun challenge in combinatie met een wetenschappelijk symposium met als doel om aan te kaarten dat elke prothesedrager de kans zou moeten krijgen om te lopen op blades. Momenteel is lopen met blades niet voor elke amputatiepatiënt mogelijk en dat is deels te wijten aan het feit dat sportprotheses in België niet worden terugbetaald.
“Nochtans maakt lopen je fysiek en mentaal sterker”, aldus Dr. Sybille Geers, staflid Fysische Geneeskunde en Revalidatie in het UZ Gent. Krista Bracke bevestigt dat opnieuw kunnen lopen haar leven heeft veranderd. Op het wetenschappelijk symposium - waar ook Vlaams minister van Sport Ben Weyts op aanwezig was - klonk dan ook een luide oproep om met het oog op een potentiële terugbetaling meer te investeren in wetenschappelijk onderzoek omtrent de positieve effecten van lopen met blades.
Gezondheidseconome dr. Amber Werbrouck, één van de gastsprekers op het symposium, vertelt wat er nodig is om een wetenschappelijk onderbouwde analyse te maken om het gezondheidseconomische effect van lopen met blades te kunnen inschatten.
Het principe van de gezondheidseconomie
“Het aantal aanvragen tot terugbetaling van nieuwe geneesmiddelen, hulpmiddelen of geneeskundige behandelingen is groot”, aldus dr. Werbrouck. “Daartegenover staat dat beleidsmakers over een beperkte hoeveelheid middelen beschikken om te investeren in onze gezondheidszorg. Die middelen willen ze uiteraard zo efficiënt mogelijk spenderen met als doel om de gezondheidswinsten voor de bevolking te maximaliseren. Vanuit gezondheidseconomisch standpunt is het dus een kwestie om de verhouding tussen de potentiële gezondheidswinst en de kosten of besparingen in kaart te brengen”, aldus dr. Werbrouck.
“Mede dankzij een gezondheidseconomische analyse proberen overheidsinstanties, ziekenhuizen of private bedrijven het debat omtrent het al dan niet terugbetalen van een hulpmiddel of behandeling te objectiveren. Het is dan ook regelmatig een element dat in een aanvraagdossier voor terugbetaling wordt opgenomen. Momenteel bestaat er nog geen dergelijke analyse omtrent blades. Gezien de talrijke aanwezigheid van bladerunners, zorgprofessionals en artsen op Blades on Track blijkt de nood toch hoog te zijn bij prothesedragers om sportprothesen ook terug te betalen. Een gezondheidseconomische analyse zou hier dan ook als volgende stap zeker te rechtvaardigen zijn."
Het gezondheidseffect
“Om een gezondheidseconomische analyse over blades te kunnen maken moeten we ons in eerste instantie de vraag stellen welke positieve gezondheidseffecten lopen met blades teweegbrengt zowel op korte als op lange termijn. Hoe groot is de cardiovasculaire impact? Zorgt lopen met blades ervoor dat er minder kans is op overgewicht of obesitas en daaraan gelinkte chronische aandoeningen? Welk effect is er op het mentale welzijn? Dergelijke vragen moeten eerst bestudeerd worden. Vervolgens is de uitdaging om de resultaten van deze onderzoeken te vertalen naar generieke gezondheidseffecten zoals de invloed op levenskwaliteit en levensverwachting.”
“Naast de positieve gezondheidseffecten moeten ook eventuele gezondheidsrisico’s worden geanalyseerd op korte en lange termijn. Daarbij moet de vraag gesteld worden hoe groot de kans is op letsels door te lopen met blades. Mogelijke risico’s zoals wondjes, overbelasting, ontstekingen of chronische aandoeningen zoals artrose moeten naast de positieve gezondheidseffecten in de weegschaal komen te liggen.”
Er zijn momenteel al heel wat studies die de positieve gezondheidseffecten van lopen aantonen bij verschillende aandoeningen. Specifiek voor lopen op blades bij personen die een ledemaat missen, is dit nog niet gebeurd.
Het economische effect
“Naast het gezondheidseffect willen beleidsmakers ook het economische effect van een terugbetaling kunnen inschatten. Dit omvat het analyseren van de kosten én de potentiële besparingen.”
“Aan de kostenzijde moet er gekeken worden naar de kost van een blade, de gemiddelde levensduur ervan en of er naast de blades mogelijk ook nog extra kosten zijn zoals looptrainingen of andere zorg.”
“Aan de andere kant moeten we onderzoeken of lopen op blades leidt tot besparingen, zoals verminderde zorgbehoeften op lange termijn of een positieve invloed op de arbeidsparticipatie. Deze factoren kunnen de productiviteit en bijgevolg economische bijdrage van bladerunners positief beïnvloeden.”
De verhouding tussen het gezondheidseffect en het economische effect
“De finale stap is het analyseren van de verhouding tussen het gezondheidseffect en het economische effect. Dit houdt in dat de potentiële gezondheidswinst wordt afgewogen ten opzichte van de nettokosten. Deze vergelijking wordt vaak uitgedrukt als kost per Quality Adjusted Life Year (QALY), waarbij 1 QALY overeenkomt met 1 jaar in perfecte gezondheid. Deze maatstaf maakt het mogelijk om het gezondheidseconomisch effect van bv. een nieuwe kankerbehandeling op een objectieve manier te vergelijken met het gezondheidseffect van lopen op blades.”
Wat brengt de toekomst?
“Een gezondheidseconomische analyse zou helpen om het debat omtrent het al dan niet terugbetalen van blades te objectiveren en te onderbouwen met cijfers. Een belangrijke sidenote hierbij is dat een terugbetaling ook niet noodzakelijk kostenbesparend hoeft te zijn, maar vooral kostenefficiënt. In België investeren we sterk in gezondheidszorg en dat maakt dat een investering in het terugbetalen van blades verantwoordbaar zou zijn als er duidelijk een positief gezondheidseffect kan worden aangetoond”, besluit dr. Amber Werbrouck.
‘Blades on Track’ is er alvast in geslaagd om het probleem omtrent de terugbetaling van sportprothesen onder de aandacht te brengen. Nu is het cruciaal om hier verder mee aan de slag te gaan en bijkomend wetenschappelijk onderzoek te voeren naar de effecten van lopen met blades. Een verhaal dat met de steun van Dr. Geers, Krista Bracke en de andere bladerunners ongetwijfeld wordt vervolgd.
Deel het artikel
Gerelateerde artikels
